Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ: ο γάλλος φιλόσοφος Αλέν Μπαντιού επιχειρεί να ορίσει το αυθεντικό ερωτικό συναίσθημα, διακρίνοντάς το από φαινόμενα που το «παραμορφώνουν», όπως το σεξ, η επιθυμία, ο φετιχισμός και η ζήλια… Βέβαια, μπορεί ο Μπαντιού να παραδέχεται ότι ο έρωτας είναι υποχρεωμένος να περάσει μέσα από τη στενωπό της σεξουαλικής επιθυμίας και απόλαυσης, του ναρκισσισμού, του φετιχισμού κλπ, αλλά το κάνει για να «φτάσει» στον οντολογικό παράδεισο, την ουσία του ερωτικού φαινομένου: στη θεραπεία της διάφυλης διαφοράς, στην κατασκευή ενός καθεστώτος αληθείας «με βάση τη διαφορά και όχι την ταυτότητα»
![]()
(εικόνα)
ΛΕΖΑΝΤΑ (ερωτικός πίνακας του γάλου ζωγράφου Πιερ Κλοσοβσκί)
Κάθε ηδονή επιθυμεί τη διαιώνισή της (Νίτσε)
Τι είναι ο έρωτας, ώστε από τη φύση του να έχει ανάγκη τη συνεχή τεχνική υποστήριξη από ποιήματα, φιλοσοφικά πονήματα, εικόνες, τραγούδια, κινηματογραφικά έργα, σιωπές και ατέλειωτες συζητήσεις στο τηλέφωνο ή στο διαδίκτυο, ενίοτε μέχρι τελικής πτώσεως; Πτώσεως όχι μόνο στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή αλλά και στο τραπέζι χειρούργου.
Τι σημαίνει η πληθωριστική παρουσία όλων αυτών των λόγων και πρακτικών που πλαισιώνουν την εμφάνιση του έρωτα; Η απάντηση είναι απλή και δεν χρειάζεται να είναι κανείς οικονομολόγος για να καταλάβει ότι ο πληθωρισμός είναι σημάδι μιας έλλειψης: ο έρωτας, γιος (ας μην το ξεχνάμε) του Πόρου και της Πενίας, χρειάζεται το συνεχή σχολιασμό, την επιβεβαίωση, την αδιάλειπτη φροντίδα, ακόμη και την επινόηση του ή τη σκηνοθεσία του, διότι είναι σπάνιος κι εύθραυστος. Ήδη το 1881 ο Νίτσε αποφαινόταν: «Για τον έρωτα οι άνθρωποι έχουν μιλήσει συνολικά με τόση έμφαση και τέτοια διάθεση θεοποίησης, επειδή ποτέ δεν τον είχαν όσο ήθελαν και δεν τους επετράπη να χορτάσουν με αυτή την τροφή»
Σε αυτό τον φαύλο κύκλο της έλλειψης και της πληθώρας ο Αλέν Μπαντιού προσθέτει και προσυπογράφει τον λακανικό ορισμό: ο έρωτας είναι αυτό που αναπληρώνει την ανυπαρξία διάφυλης σχέσης η οποία συνίσταται στο γεγονός ότι το κάθε φύλο απολαμβάνει με το δικό του αυτιστικό τρόπο.
Σύμφωνα με τον Μπαντιού ο έρωτας, μολονότι γιος του Πόρου «δεν πορεύεται ανεμπόδιστα» και απειλείται από δύο τουλάχιστον κινδύνους: «μια ελεγχόμενη συζυγικότητα που θα συνεχιστεί μέσα στη γαλήνη της κατανάλωσης» και από την άνεση των οριοθετημένων απολαύσεων», χωρίς το ρίσκο του πάθους. Στο επίμετρό του ο Δ. Βεργέτης κάνει λόγο με το ασίγαστο χιούμορ του για τον «έρωτα με νομικό προφυλακτικό» ή τον «ντεκαφεϊνέ έρωτα»
Ο γάλλος φιλόσοφος στη συζήτησή του με τον Νικολά Τρυόνγκ, καταβάλλει μεγάλο μόχθο για να διακρίνει τον αυθεντικό έρωτα από άλλα, ανευθεντικά φαινόμενα, που τον «παραμορφώνουν» και τον μπλοκάρουν, όπως το σεξ, η επιθυμία, ο εγωισμός, η απόλαυση, ο σαδισμός, ο μαζοχισμός, ο φετιχισμός, η ζήλια κλπ. σε αντίθεση, για παράδειγμα, με τον Μπαρτ που στα Αποσπάσματα του Ερωτικού Λόγου (1977) αναδεικνύει την αξιεδιάλυτη μείξη τους, χωρίς «αλλά» κι «ωστόσο»
Η ρητορική κατασκευή των επιχειρημάτων του Μαντιού είναι ενδεικτική αυτής της τάσης: «Ενώ η επιθυμία απευθύνεται στον άλλο μ’ έναν τρόπο πάντοτε λίγο φετιχιστικό, σε επιλεγμένα αντικείμενα όπως τα στήθη, οι γλουτοί, το πέος… ο έρωτας απευθύνεται στο ίδιο το είναι του άλλου…, στην ολότητα του είναι του άλλου». «Στο σεξ… ο άλλος σας χρησιμεύει για να ανακαλύψετε το πραγματικό της απόλαυσης. Στον έρωτα, αντίθετα, η μεσολάβηση του άλλου έχει προσίδια αξία»
Αυτή η ρητορική της αυθεντικότητας έρχεται σε αντιδιαστολή με άλλες «κατασκευές του έρωτα», όπως του Ντεριντά ο οποίος εκκινώντας από τις αναλύσεις του Χάιντεγκερ, καταφάσκει τη διάχυση της ύπαρξης σε μορφές και διαβαθμίσεις της σεξουαλικότητας που χαρακτηρίζονται από την ουδετερότητα του φύλου και κινούνται πέραν της πρωταρχικής «σκηνής του Δύο». Και αυτό γιατί ο έρωτας δεν έχει ιδιάζοντα χαρακτηριστικά, είναι ένα ον χωρίς ιδιότητες, πάντα αυθεντικά αναυθεντικός ή αναυθεντικά αυθεντικός. Ποιος μπορεί να διακρίνει με απόλυτη σαφήνεια ότι το «σ’ αγαπώ» είναι γνήσιο κι όχι εγωιστικό; Ότι ο έρωτας δεν είναι μια εκλεπτυσμένη μορφή της ιδιοτέλειας; Να γιατί ο Μπαρτ θεωρεί το ‘σ’ αγαπώ» μια «λέξη- μπαλαντέρ»
Τι απομένει από τον έρωτα αν αφαιρέσουμε όλα τα συμπτώματά του; Μένει, μας λέει ο Μπαντιού η άθεη πλατωνική, αρχετυπική ιδέα του έρωτα, κυρίως όμως μένει το έργο της «επινόησής του από την αρχή» σύμφωνα με το αίτημα του Ρεμπώ. Βέβαια, μπορεί ο Μπαντιού να παραδέχεται ότι ο έρωτας είναι υποχρεωμένος να περάσει μέσα από τη στενωπό της σεξουαλικής επιθυμίας και απόλαυσης, του ναρκισσισμού, του φετιχισμού κλπ, αλλά το κάνει για να «φτάσει» στον οντολογικό παράδεισο, την ουσία του ερωτικού φαινομένου: στη θεραπεία της διάφυλης διαφοράς, στην κατασκευή ενός καθεστώτος αληθείας «με βάση τη διαφορά και όχι την ταυτότητα»
[ΠΗΓΗ: Διονύσης Καββαθάς, καθηγητής Φιλοσοφίας και Αισθητικής των Μέσων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο - Η τεχνολογία του έρωτα, ΙΔΕΕΣ στο ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ 23-06-2013]
Νόστιμον Ήμαρ με Κλικ σε «συγκοινωνούντα e-δοχεία»:
Σαν βγεις στον πηγαιμό για το… διαδίκτυονα εύχεσαι να είναι Φαύλος ο Κύκλοςγεμάτος ιστολόγια κάθε λογής με λέξεις-εικόνεςυπεροψίας και μέθηςκαι προπαντός με κατανόηση της ματαιότητας των μεγαλείων… σαν έτοιμη από καιρό μια κάποια λύση ηδονικών μυρωδικών
Δεσμώτης στονΊλιγγο της Σκιας 1000 Λέξεων= Μια Εικόνα Ποιήματος FlyingLibidoWith AUkulele - κ ARTά SOS(από το Κάρτας και Τάσος) www.afterzed.gr/kartas